Vruchtbaarheid

Inleiding
Onderstaand verhaal gaat voornamelijk over vruchtbaarheidsproblemen bij de teef. Maar daarvoor is het zinvol eerst wat dieper op de loopsheid zelf in te gaan.
De loopsheid is de vruchtbare periode van de teef. Deze periode kenmerkt zich doordat de vulva meer is opgezwollen als normaal en de teef hieruit druppeltjes bloed verliest.Tijdens deze periode kan ze gedekt worden.
De eerste loopsheid treedt wanneer de teef tussen de 6 en18 maanden oud is.

Verschijnselen van loopsheid
• de vulva zwelt op.
• de reuen raken erg geïnteresseerd in de teef. Omgekeerd stelt de teef daar nog weinig prijs op.
• na enkele dagen begint de teef bloeddruppeltjes te verliezen: dat is de eerste dag van de loopsheid, de pro-oestrus. Deze duurt zo’n 9 dagen.
• tussen de 9e-12de dag van de loopsheid is de hond vruchtbaar: dit noemen we de oestrus. Dit is dus de periode waarin ze kan na dekken of inseminatie drachtig kan worden. In deze periode, die zo’n 9 dagen duurt, worden reuen niet meer door de teef weggejaagd. De teef probeert zelfs te ontsnappen om op zoek te gaan naar de reu! In deze oestrus vindt ook de eisprong plaats.
• na de vruchtbare periode gaat de uitvloeiing stoppen, wordt vaak wat bruiner, de vulva gaat weer slinken en de teef snauwt weer de reuen af: de metoestrus is begonnen. Deze periode duurt pakweg 2 maanden. De teef is nu niet meer vruchtbaar.
• De anoestrus-fase is hiermee aangebroken. Deze duurt zo’n 3 maanden, waarna weer een nieuwe cyclus begint.

Vruchtbaarheidsproblemen
Onderzoek en behandeling van vruchtbaarheidsproblemen is vaak nodig wanneer een teef na verschillende dekkingen niet drachtig is geworden. Ook kan om hulp worden gevraagd bij het bepalen van het juiste tijdstip van dekking als de dekreu op grote afstand woont.
Vruchtbaarheidsproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben. Deze kunnen veroorzaakt worden door infecties van de baarmoeder (baarmoederontsteking, pyometra), maar ook op afwijkingen die gelegen zijn buiten het geslachtsapparaat, zoals bij hypothyreoidie (te trage schildklierwerking) en soms ook bij de
Ziekte van Cushing. Ook zijn er afwijkingen aan het vrouwelijk geslachtsapparaat welke geen algemene ziekteverschijnselen geven of zijn er anatomische afwijkingen.

Oorzaken onvruchtbaarheid
Hieronder wordt een aantal oorzaken besproken welke tot gevolg kunnen hebben dat een teef na dekking of inseminatie niet drachtig wordt (‘leeg blijft’ zoals de fokker dat noemt).

Dekking op het verkeerde tijdstip
Het optimale tijdstip van dekken of insemineren kan het meest betrouwbaar worden bepaald door het meten van het progesterongehalte in het bloed. Dit kan kwantitatief worden bepaald (dan meet je dus exact de waarde van de hoeveelheid progesteron) of kwalitatief. Bij dat laatste is een verandering van kleur te zien in de test.
Ook kan het moment van dekken redelijk goed worden geschat m.b.v. vaginoscopie door de dierenarts. Hierbij wordt een speculum in de schede van de teef gebracht en wordt het slijmvlies beoordeeld. Is de hond niet loops, dan is dit slijmvlies roze en niet gezwollen. Aan het begin van de loopsheid is het dat gezwollen, bleek en glad. Tussen de plooien zie je bloederig vocht. Rond het optimale tijdstip van dekken in de loopsheid is de zwelling van het slimvlies nog minder en komt het slijmvlies er wat gekreukter uit te zien, als crepepapier met lage fijne plooitjes. Je kunt niet vaststellen wanneer de eisprong gaat plaatsvinden.
Tenslotte kan ook met een uitstrijkje van de vagina het juiste moment van dekken worden bepaald.

Afwijkend verloop van de dekking
Soms geschiedt de dekking bij een teef met vruchtbaarheidsproblemen niet normaal. Zo kan de dekking in het geheel niet lukken, of het gebeurt juist met veel dwang of er is helemaal geen koppeling geweest.
De oorzaken hoeven niet altijd bij de teef te liggen. De reu kan onervaren zijn, maar ook andere factoren (gedragsproblemen, afwijkende bouw) kunnen een rol spelen. Bij de teef kan ook onervarenheid een rol spelen, maar tevens vaginale afwijkingen. En ook kan onervarenheid de eigenaar parten spelen en kan hij/zij de teef op een fout tijdstip aanbieden aan de reu.
Sommige rassen hebben relatief veel dekproblemen, zoals de Franse en de Engelse Buldog en de NewFoundlander. Soms kan het wel eens helpen wanneer een ervaren hulp bij de dekking aanwezig is. Eventueel kan kunstmatige inseminatie worden toegepast.

Leeftijd van de teef
Gemiddeld na het 8e levensjaar van de teef neemt de vruchtbaarheid af. Tegelijkertijd nemen daarmee ook problemen tijdens de dracht, rond de geboorte en de periode er na toe.

Vruchtbaarheidsproblemen ten gevolge van anatomische afwijkingen
Er zijn enkele afwijkingen bekend in de bouw van het geslachtsapparaat bij de teef.. Dit zijn o.a.
mucometra, (pseudo)hermafroditisme en afwijkingen en vernauwingen in de vagina.

Comments are closed.