Regelmatig krijgen we katten aangeboden met een chronische en steeds terugkerende ontsteking van het tandvlees en het mondslijmvlies. Vaak hebben deze dieren al langer vage klachten. De eerste verschijnselen blijven vaak onopgemerkt gezien in dit stadium de meeste katten nog gewoon dooreten. Pas als er sprake is van halitosis (een slecht ruikende adem) of als de katten hard voedsel weigeren, valt de eigenaar iets op.
De katten kwijlenvaak en kauwen overdreven aan één kant van de bek. Pijn kan zich uiten door plotseling schreeuwen en weg lopen bij de voerbak, wrijven en krabben aan de kop of bek en met de kop over de grond schuren. Wanneer je voorzichtig de bek opent of de lippen omhoog trekt zie je een vuurrood en soms bloedend tandvlees.
Er zijn een aantal redenen waardoor katten problemen met hun bek kunnen krijgen. De oorzaak kan liggen aan het gebit, aan het tandvlees en aan een verminderde weerstand door stofwisselings- en virale ziekten. Uiteindelijk kan chronische stomatitis leiden tot verlies van eetlust, vermageren en een slechte algehele conditie.
Een chronische mondslijmvlies ontsteking is erg pijnlijk voor de kat en verdient derhalve alle aandacht. Vaak is de kat zo pijnlijk aan het bekje, dat een goede beoordeling zonder een roesje niet toegelaten wordt. Een gedegen bekinspectie onder sedatie is daarom uitermate belangrijk. Een adequate behandeling dient in een zo vroeg mogelijk stadium ingesteld te worden.
Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken bekend die de klachten kunnen geven:
1) gebitsproblemen
Een veel voorkomend probleem bij katten zijn tandglazuur-aandoeningen gelokaliseerd op de overgang van wortel naar kroon. De oorzaak is onbekend. Uiteindelijk gaat zoveel tandsubstantie verloren dat het tot en breuk van de kroon kan komen. De resterende wortelpunten kunnen op hun beurt ook weer aanleiding geven tot ontstekingen van het tandvlees.
2) parodontitis
Onder parodontitis verstaan we ontsteking van het steunweefsel rond de tand of kies. De meeste parodontale aandoeningen ontstaan tgv infecties door bacteriën, aanwezig in de tandplaque. Deze ontstekingen ontstaan in eerste instantie ter hoogte van de overgang van tandvlees maar tandhals, maar kunnen zich ook verder in de bek uitbreiden.
3) verminderde weerstand, bijvoorbeeld door leukemie
4) andere aandoeningen zoals nierfalen en diabetes (=suikerziekte)
5) virale infecties, bijvoorbeeld niesziekte.
Behandeling
Elke behandeling begint met een gedegen bekinspectie . Dit zal altijd onder sedatie (d.w.z. een roesje) gebeuren gezien door de pijnlijkheid deze dieren een goed onderzoek of zelfs het benaderen van de kop niet toelaten. Indien er (bij oudere katten) veel tandsteen aanwezig is, zal dit eerst verwijderd moeten worden omdat veel aandoeningen bijvoorbeeld tandhalslaesies of blootliggende wortels verborgen kunnen zitten onder het tandsteen.
Indien de bekinspectie geen diagnose oplevert zal een verder onderzoek naar onderliggende oorzaken ingesteld moeten worden zoals rontgenonderzoek, bloed- of pathologisch onderzoek van het mondslijmvlies.
De gebitsreiniging zal verder gezet worden om alle ontstekingsprikkels uitgaande van de tandplaque te verwijderen. Aangetaste kiezen en/of tanden worden geëxtraheerd. De resterende gebitselementen worden gepolijst om een zo glad mogelijk oppervlakte te verkrijgen om zo nieuwe plaquevorming tegen te gaan. Van belang is ook om thuis preventief deze plaquevorming te voorkomen door tandenpoetsen en/of aangepast dieet.
In sommige gevallen zullen antibiotica en/of pijnstillers voorgeschreven worden.
Een ontstekingsremmer b.v. prednison kan wel een tijdelijke vermindering van de klachten geven maar het onderdrukt enkel de klachten, het geneest niet.
Bij onvoldoende effect van deze behandeling zal er overgegaan worden tot extractie van alle kiezen en/of tanden. Vooral bij katten met een verminderde weerstand kan dit succesvol zijn. Het lijkt erg drastisch maar een kat kan prima eten (ook harde brokjes!) zonder tanden.
Vooruitzichten
De prognose van deze aandoening is gereserveerd. Een deel van de katten zal niet reageren waarschijnlijk t.g.v. een virale infectie. Er zijn middelen die het afweer systeem zouden kunnen stimuleren. Het resultaten daarvan zijn echter zeer wisselend.