Inleiding
Huidaandoeningen bij honden komen erg vaak voor. Een deel wordt verzoorzaakt door een allergie, maar sommige huidziekten kunnen ook worden veroorzaakt door parasieten, zoals vlooien, luizen en mijten. Over vlooien is een aparte pagina op deze website gewijd.
Hieronder staan enkele van de meest voorkomende huidaandoeningen welke veroorzaakt worden door mijten. Er bestaan gravende mijten en niet-gravende mijten. Gravende mijten bevinden zich, zoals de naam al zegt, in de huid. Ze graven daar gangetjes. De niet-gravende mijten bevinden zich daarentegen in de vacht. Dit verschil is belangrijk voor de behandeling: gravende mijten kunnen veelal behandeld worden met injecteerbare medicijnen terwijl vachtmijten juist met uitwendige behandeling moeten worden bestreden.
Aan het eind van dit verhaal een korte uitleg over seborroe, wat nogal eens het gevolg is van deze huidaandoeningen.
• Demodex
Een Duitse herder met een demodex infectie
Een van de meest voorkomende parasitaire huidinfecties bij de hond wordt veroorzaakt door de mijt Demodex canis.
De aandoening wordt vooral bij jonge honden gezien, maar kan eigenlijk op elke leeftijd voorkomen. Je ziet het nogal eens bij Dobermann pinchers en Bobtails.
De afwijkingen van de huid variëren van een lokale kaalheid met wat roodheid en schilfering tot een uitgebreide ernstige huidontsteking en etterende puisten mede het gevolg van secundaire bacteriële infecties. De hoeveelheid jeuk kan wisselen. Tevens is er vaak seborroe (zie onderaan deze pagina).
De diagnose wordt gesteld met behulp van een huidafkrabsel, waarbij de dierenarts door de microscoop heel veel demodex-mijten aantoont. De mijt is overigens in zeer kleine aantallen aantoonbaar bij iedere gezonde hond, zonder dat deze klachten veroorzaakt.
De behandeling bestaat uit scheren en daarnaast wassen met bepaalde ectoparasitica (werkzame stof Amitraz). Ook worden wel eens anti-parasitaire middelen ingegeven (ivermectine). Uw dierenarts kan u daarover adviseren.
In vrijwel alle gevallen worden daarnaast ook nog, vaak langdurig, antibiotica voorgeschreven i.v.m. de huidontstekingen.
• Cheyletiella
De mijt Cheyletiella, een niet-gravende mijt, veroorzaakt de parasitaire huidaandoening ‘cheyletiellose’ (ook wel ‘wandelende roos’ of in het Engels: “walking dandruff‘) bij de kat en de hond.
Ook deze infectie zie je vooral bij jonge dieren en is zeer besmettelijk tussen dieren onderling, maar ook van dier op mens (zoönose). De besmetting vindt plaats door direct contact, maar de mijten kunnen ook overgedragen worden door luizen, vlooien en vliegen.
Jeuk is niet altijd duidelijk aanwezig. De vacht is dof, er zijn veel schilfers (roos) en losse haren. De diagnose kan eenvoudig worden gesteld door het aantonen van de parasieten via huidafkrabsels. Ook kun je een stofzuigermonster nemen van de vacht of met een ‘plakband’monster: de dierenarts plakt een stukje plakband op de huid van uw dier. Bij het verwijderen van het plakband worden er huidcellen en schilfers meegenomen met eventuele mijten, die hij/zij dan onder de microscoop kan zien.
De behandeling bestaat ook hier weer uit anti-parasitaire middelen (shampoos, bepaalde druppels in de nek zoals Stronghold®) bij alle in huis aanwezige dieren. Bedenk daarbij dat er soms dragers in huis zijn (vaak Cocker spaniëls, poedels en langharige katten), die geen afwijkingen of klachten hebben maar die wel de parasieten bij zich hebben en dus besmettelijk zijn voor andere dieren en de mens (lichte jeuk en wat rode bultjes op bijvoorbeeld de armen).
• Schurft (Sarcoptes)
Schurft (of ‘scabies‘) wordt bij de hond veroorzaakt door Sarcoptes canis. Deze mijten graven gangetjes in de huid en daarbij ontwikkelt zich een overgevoeligheidsreactie met zeer heftige jeuk, veel meer dan de bovengenoemde huidziekten.
In principe kan de aandoening op elke leeftijd via direkt contact met besmette dieren worden opgedaan. In veel gevallen zie je het echter vooral op jeugdige leeftijd.
Zoals gezegd is er heftige jeuk met korsten, schilfers en eventueel kaalheid. Met name de oorranden, de ellebogen en de buik zijn voorkeursplaatsen voor deze parasieten. Al snel breidt het zich over de gehele huid uit. Ook de mens kan zich door contact besmetten!
De diagnose wordt ook hier weer gesteld door huidafkrabsels. Maar makkelijk een mijt vinden valt tegen. Vaak zijn vele huidafkrabsels nodig om één mijt te vinden.
De behandeling bestaat uit wassen met antiparasitaire middelen (Amitraz) of injecties met ivermectine (nooit bij collies, shelties en bobtail omdat dit middel dodelijk kan zijn voor deze rassen!). Ook bepaalde druppels in de nek werken erg goed (Stronghold® en Advocate®). Het herstel van de huid kan worden bevorderd met anti-seborroe shampoo (zie onderaan deze pagina).
• Voor al deze aandoeningen geldt dat uw dierenarts u het beste kan adviseren in de keuze van medicamenten.
Seborroe
In een aantal gevallen is bij huidproblemen ook seborroe aanwezig. Dit is een chronische huidaandoening door met overmatige verhoorning en een afwijkende talgproduktie (te weinig of juist te veel), wat leidt tot een versterkte schilfering. Je ziet meestal een overmatige schilfering samen met een droge huid. De schilfers zijn vaak aan elkaar geplakt en lijken aan de haren gekleefd te zitten. De kleur van de schilfers varieert van grijswit tot geelbruin. Een enkele keer is er juist sprake van een vettig aanvoelende vacht. Honden met seborroe ruik je vaak aan hun penetrante ‘hondengeur’ en vaak hebben ze ook oorontsteking. Seborroe zie je geregeld bij Cocker Spaniels, Ierse Setters, Teckels, Dobermann Pinchers en Springer Spaniels. Meestal is de oorzaak bij deze rassen onbekend.
Seborroe kun je ook aantreffen bij een aantal huidaandoeningen (demodex-infecties, schimmelinfecties en allergieën) en bepaalde ziektes, zoals Ziekte van Cushing, Hypothyreoidie, tumoren van de testikels bij de reu en afwijkingen aan de eierstokken bij de teef.
De behandeling van seborroe bestaat uit wassen met speciale shampoos, waarmee de overmatige schilfering en de talgproduktie wordt genormaliseerd. Bij een erg droge huid kan het herstel worden bevorderd met behulp van ‘vochtinbrengers’, dat zijn vloeistoffen die o.a. glycerine, melkzuur en propyleenglycol kunnen bevatten.
Is er ook sprake van een pyodermie (ernstige huidontsteking) dan worden antibiotica gecombineerd met wassingen met zwavel/salicyl-shampoo.
Als onderhoudsshampoo bij seborroe heeft uw dierenarts uitstekende shampoo’s voor u. Ze moeten nogal eens langdurig worden toegepast. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk de oorzaak op te sporen en deze te behandelen.