Wat is artrose (of arthrose)?
Een gewricht bestaat uit twee botdelen die ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. Het oppervlak van die botten in het gewricht is bekleed met kraakbeen en in de gewrichtsholte zit een gewrichtsvloeistof (synovia). Kraakbeen en synovia zorgen er beide voor dat de botdelen soepel over elkaar heen glijden. Naarmate een hond (maar ook de mens!) ouder wordt zien we dat kraakbeen dat normaal glad en veerkrachtig is, langzaam minder glad en minder elastisch wordt. Het gladde oppervlak van het kraakbeen wordt steeds ruwer en er beginnen stukjes kraakbeen los te komen. Er ontstaat nu een vicieuze cirkel: het ooit zeer gladde oppervlak wordt ruwer en wrijft nog meer in op het contactoppervlak. Het eindresultaat: het gewricht wordt steeds minder soepel. De slijtage van het kraakbeen geeft een ontstekingsreactie en pijn. Die slijtage noemen we artrose.
Oorzaken van artrose
• Langdurige overbelasting van de gewrichten zoals bij overgewicht. Dit verergert sterk de verdere achteruitgang van een artrotisch gewricht. Bovendien heeft een hond met overgewicht meer pijn.
• Trauma, bijvoorbeeld een afgescheurde kruisband in de knie.
• Erfelijke aandoeningen op jonge leeftijd, zoals HD (HeupDysplasie) en ED (ElleboogDysplasie) kunnen voor artrose zorgen. Deze komen vooral bij enkele grote hondenrassen, zoals de Duitse Herder, de Retriever en de Berner Sennen voor.
• Afweerreacties tegen het lichaamseigen kraakbeen (reuma).
• Sommige dieren krijgen eerder artrose dan andere. Wellicht dat daar een genetische achtergrond is.
Symptomen van artrose
In het algemeen kun je stellen, dat wanneer een hond langdurig kreupel is of steeds weer aan dezelfde poot kreupel wordt, verdacht is van het hebben van een gewrichtsaandoening. Meestal valt ‘startpijn’ op: na een tijd rust is het opstaan moeilijk en de kreupelheid erger dan na een tijdje wandelen. Na langdurige belasting wordt het dier juist weer meer kreupel. Het dier staat moeilijk op, houdt soms de poot omhoog en geeft ook af en toe pijnuitingen (piepen). Sommige honden kunnen ook wat ‘chagrijnig’ worden voor hun omgeving.
Diagnose van artrose
Tijdens het onderzoek worden de gewrichten van de hond gecontroleerd en er wordt gekeken waar het probleem zit. Dit is te merken aan een reactie of pijnuiting van de hond tijdens het palperen en bewegen van de gewrichten.
Vervolgens kan er een röntgenfoto gemaakt worden om de ernst van de artrose in kaart te brengen. Zie rechterfoto hierboven een hond met arthrose van de heupen.
Behandeling van artrose
• Heel belangrijk: afvallen tot het juiste gewicht bereikt is
• Aangepaste beweging. Dat wil zeggen geen uren zware belasting, maar liever vaak op de dag kleinere afstanden lopen. Men zegt wel eens: “liever 6 x daags 10 minuten lopen dan 1 x daags een uur”. Ook zwemmen is erg goed.
• Pijnstillers/ontstekingsremmers. Hiervan zijn vele merken bij de dierenarts te verkrijgen. De artrose verergert hiermee minder snel en bovendien voelt het dier minder pijn, waardoor het zich beter voelt en in beweging wil blijven, wat de gewrichten weer langer soepel houdt. De meeste merken zijn geregistreerd voor langdurig gebruik. Wanneer het echter niet echt nodig is, geef dan liever geen pijnstillers, en als het dan toch moet, bij voorkeur in een zo laag mogelijke dosering.
Geef een hond geen aspirine, paracetamol, Ibuprofen!
• Voedingssupplementen met Omega-3 en 5 vetzuren, Glucosamines en Chondroïtine-sulfaat. Deze hebben een versterkende invloed op de opbouw en het herstel van gewrichtskraakbeen bij de hond en zijn verkrijgbaar in capsules, tabletten of poeders. Maar in sommige dieetvoeders voor de ondersteuning van gewrichtsaandoeningen (Royal Canin Mobility Support; verkrijgbaar bij DAP de Roosberg) zijn deze stoffen ook reeds toegevoegd. Wanneer u deze supplementen of dit voer geeft, zijn doorgaans geen of veel minder pijnstillers nodig.
• Fysiotherapie
Prognose
Genezing van artrose is niet te verwachten. Wanneer een operatie geadviseerd wordt dient deze om de vorming of verergering van artrose juist zoveel mogelijk te voorkómen.
Met de bovengenoemde maatregelen wordt er naar gestreefd het leven van het dier zo lang mogelijk van zo goed mogelijke kwaliteit te houden.