Inleiding
Alleen het lezen van dit verhaaltje levert bij veel mensen al kriebels op. Wereldwijd zijn er meer dan 2.200 soorten vlooien bekend. De meest voorkomende is de kattenvlo. Deze vlooiensoort is verantwoordelijk voor 70% van alle vlooienbesmettingen. De naam is een beetje misleidend, want deze vlo komt ook bij veel andere diersoorten voor. Ook bij de hond is dit de belangrijkste uitwendige parasiet. De echte hondenvlo, die ca. 2x zo groot is als de kattenvlo, komt nog zelden voor.
Gelukkig voelt de vlo zich het meest prettig in de dikke vacht van de hond of de kat, maar hij kan ook op kleinere gezelschapsdieren, bijvoorbeeld konijnen en cavia’s voorkomen. En een enkele keer springt het insekt ook graag op een bloot mensenbeen. De vlo zuigt bloed uit de huid van zijn gastheer en leeft daarvan. Door deze bloedmaaltijden is de vlooienpoep zwart. Je kunt zwarte ‘puntjes’ in de vacht zien, welke op het eerste gezicht als vuil zouden kunnen worden aangemerkt. Als je de vlooienpoep op een natte tissue doet wordt ze roodachtig.
Vlooien leggen vooral in de warmere seizoenen tientallen eitjes per dag, vooral in kieren van houtwerk (plinten, laminaat, etc.), maar ook in vloerbedekking en vanzelfsprekend op de slaapplaats van uw hond of kat. Uit de eitjes komen larven, die zich verpoppen tot vlo. Ingekapselde poppen van een vlo kunnen soms meer dan een jaar overleven. Dit proces van eitje tot volwassen vlo duurt gemiddeld een week of twee. De vlo komt uit de pop onder invloed van o.a. trillingen en warmte. Berucht is dan ook wanneer mensen van vakantie thuiskomen bij binnenkomst door dit vlooiencircus worden besprongen op de blote benen. U kunt dit voorkómen door voor de vakantie uw huis goed vlooienvrij te maken (zie verder).
Bestrijding
Tegenwoordig zijn huizen zomer en winter verwarmd en daarom is het belangrijk uw huis het gehele jaar vlooienvrij te houden. De bestrijding moet zich daarbij richten op het huisdier én op de directe omgeving van het huisdier.
Daarnaast is het heel belangrijk dat al uw honden en katten in huis tegelijkertijd behandeld worden tegen vlooien, ook al ziet u bij sommige dieren nauwelijks of geen vlooien.
Welke middelen kunt u gebruiken?
Hieronder volgt een opsomming van de eigenschappen van verschillende middelen. Helaas mogen we hier wettelijk geen merken noemen. Informeer daarom bij uw dierenarts/dierenarts-assistente welke middelen in uw situatie het beste zijn.
• Shampoo
Een shampoo met een (verantwoord) insecticide kan gebruikt worden om de hond te reinigen. Het badwater is soms roodgekleurd van de vlooienpoep!
Wassen valt soms bij de kat niet mee. Het wassen met een vlooienshampoo heeft geen langdurig effect tegen de vlooien: alleen de aanwezige vlooien worden gedood en de uitwerpselen van de vlo verwijderd, maar als het dier weer is opgedroogd is de werkzame stof verdwenen en nieuwe vlooien kunnen al weer op de loer liggen. Bovendien doet een shampoo niets tegen de eitjes en de larven die in huis zitten.
• Pipetjes
Er is een aantal merken vlooienpipetjes te koop die, afhankelijk van merk en diersoort, vier tot twaalf weken lang werkzaam zijn. Het voordeel van deze behandeling is dat u uw hond of kat hoogstens eens in de maand hoeft te behandelen. Nieuw zijn de pipetjes die niet alleen de vlooien doden, maar er ook voor zorgen dat de eitjes in het huis zich niet meer kunnen ontwikkelen.
• Andere middelen
Er zijn ook middelen die zorgen dat vlooien geen eitjes meer kunnen leggen en dus steriel worden. Boven hebt u kunnen lezen, dat een vlo tientallen eitjes per dag legt in een warme omgeveing. Bij gebruik van deze middelen is de jeuk beperkt door de levensduur (ongeveer 3 weken) van de vlo. Dit is een uitstekend middel bij honden en katten met een vlooienallergie. Vaak zult u daarbij in de aanvang ook nog andere middelen moeten gebruiken.
• Vlooienkam
Deze wordt vaak vergeten, maar is best een goed middel en ook goedkoop, eventueel te gebruiken in combinatie met vlooienpoeder. Zet er een bakje water wat afwasmiddel naast, dan zinken de vlooien.
• Vlooienband Was uw handen goed na het omdoen van de band. Banden raken wat uit de mode ten gunste van de veel effectievere en vaak veiliger produkten, zoals boven genoemd. Als u voor een vlooienband kiest koop er dan een van goede kwaliteit en als u hond veel zwemt kies dan voor een waterbestendige vlooienband.
• Omgeving
Om de omgeving aan te pakken is frequent stofzuigen erg belangrijk. Er is onderzocht dat vlooieneitjes nogal kunnen ‘vastplakken’ aan de vloerbedekking en dat vlug met de stofzuiger het huis rondgaan dus niet zo effectief is… Verwissel in ieder geval de stofzuigerzak na het stofzuigen.
Er zijn ook chemische middelen die voorkomen dat vlooieneitjes zich tot poppen kunnen ontwikkelen. Het eenvoudigst is om een omgevingsspray te gebruiken.
Deze hoeft u, afhankelijk van het middel, maar eenmaal per maand of eens in het half jaar toe te passen.
Lintwormbestrijding
Dit komt misschien wat onverwachts over in het kader van de vlooienbestrijding. De vlo is echter onlosmakelijk verbonden met lintwormen. Wanneer een hond of kat besmet is met lintwormen worden de ‘geledingen’ van de lintworm rond de anus uitgescheiden. Deze zogenaamde “rijstekorrels” of “komkommerpitten” bevatten de eitjes van de lintworm en bevinden zich in de haren rond de anus en op de slaapplaatsen van honden en katten.
Deze eitjes worden opgegeten door vlooienlarven en komen op deze manier uiteindelijk in de volwassen vlo terecht. Als zo’n volwassen vlo wordt opgelikt door de hond of kat, is de cirkel rond: uw huisdier is besmet met lintwormeitjes, welke zich ontwikkelen tot volwassen lintwormen. Treft u dus vlooien aan op uw hond of kat geef hem of haar dan ook onmiddellijk een lintwormkuur.
Vlooienallergie
Er zijn honden en katten met heel veel vlooien en weinig jeuk. Maar er zijn er ook die van een paar vlooien al heftige jeuk krijgen, met roodheid van de huid en kleine bultjes of korstjes. Dit noemen we een vlooienallergie en het wordt veroorzaakt door het speeksel van de stekende vlo.
Als u een kat met een vlooienallergie aait, kunt u de bobbeltjes en korstjes voelen. Bij katten zie je overigens niet snel het heftige krabben en schuren zoals, een hond dat doet, maar veelal overmatig likken (wassen), met als gevolg de kans op haarballen, obstipatie en vermageren.
Bij huisdieren met vlooienallergie is het voorkómen van een vlooienbeet essentieel. Een behandeling van uitsluitend de vlooien op uw huisdier is dan ook onvoldoende. U moet daarbij tevens een omgevingsspray gebruiken en zorgen dat de eitjes zich niet verder kunnen ontwikkelen.
Deze behandelingen zult u moeten blijven herhalen, want vlooien zijn helaas niet uit te roeien…