Inleiding
Veel huidziekten bij de kat lijken op die bij de hond, maar er is veel minder bekend over de achtergrond ervan. Sommigen hebben dan de neiging om een kat te zien als een kleine hond en daarop de diagnose, oorzaken en behandeling te baseren.
Hieronder in het kort een aantal veel voorkomende huidaandoeningen bij de kat.
1. Allergie
Er zijn verschillende soorten allergie en daarbij is er geen verschil wat betreft ras, leeftijd of geslacht. Wel mag je stellen dat wanneer een allergie in een bepaald seizoen optreedt, er dan eerder aan een vlooienallergie moet worden gedacht. Een atopie (zie beneden) bij de kat wordt heel vaak veroorzaakt door huisstofmijt en zal daarom het gehele jaar klachten geven.
De verschijnselen zijn soms heel verschillend en kun je zelden herleiden naar een bepaald type allergie. Je kunt kaalheid zien (de kat likt zich veelvuldig), overal over de huid korstjes, een eosinofiel granuloom (zie beneden), soms alleen eczeem op de kop en hals, enzovoorts. Een enkele keer ook wel eens oorontsteking. Bij voedselovergevoeligheid zie je bij sommige katten tevens diarree en braken, bij atopie een enkele keer ook luchtwegklachten.
Bij een voedselallergie zie je nogal eens eczeemplekken op de kop en in de hals, maar dat is lang niet altijd zo. En omgekeerd mag je niet stellen dat als je plekken op de kop ziet, de kat dan dus last heeft van een voedselallergie.
Hieronder drie vormen van allergie:
a. Vlooienallergie
b. Voedselovergevoeligheid. Hierbij kan sprake zijn van een voedselallergie of voedselintolerantie. Tussen deze beide is verschil, maar klinisch (dus bij de ‘zieke’ kat) is dat onderscheid erg moeilijk te maken.
In principe kan elk voedselbestanddeel een allergie of intolerantie veroorzaken. Meestal zijn de veroorzakers bij de kat: rundvlees, lamsvlees, vis (vooral rode vis), zuivelproducten en alle varianten van een commercieel voeder. Naarmate de kat meer gegeten heeft van een bepaald voedsel wordt hij overgevoeliger. Het is dus niet zo, dat een kat geen voedselallergie kan hebben als hij al jaren hetzelfde eet!
c. Atopie. Dit is een overgevoeligheid voor omgevingsallergenen, zoals bijvoorbeeld huisstofmijt.
Diagnose van een allergie
• Vlooienallergie
Aan het verhaal kun je vaak afleiden of de kat een vlooienallergie heeft: seizoensgebonden, aanwezigheid van vlooien en/of vlooienpoep, contact met andere katten en honden.
• Voedselovergevoeligheid
Dit kun je alleen vaststellen wanneer je het dier minstens 6 weken een hypo-allergeen dieet geeft of beter: witte rijst of macaroni met een eiwitbron die de kat nog nooit heeft gehad, zoals geit of struisvogel.
• Atopie
Als je bovenstaande aandoeningen kunt uitsluiten betreft het vaak een atopie. Bloedonderzoek is niet erg betrouwbaar, in tegenstelling tot bij de hond. Ook huidtesten zijn minder betrouwbaar bij de kat en bovendien lastig uit te voeren.
Behandeling van een allergie
Dat hangt natuurlijk af van de oorzaak. Bij een vlooienallergie zal er een intensieven vlooienbestrijding moeten worden gedaan. Uw dierenarts(assistente) weet hier alles van. Bij een voedselallergie moeten de stoffen die de allergie veroorzaakten worden vermeden en levenslang een hypo-allergeen dieet worden gevoerd.
Bij een atopie moeten de oorzakelijke allergenen (huisstofmijt, etc.) worden verwijderd, maar dat valt meestal niet mee.
Meestal worden daarom jeuk-onderdrukkende medicijnen (cortico-steroïden, zoals prednisolon) gegeven, soms levenslang.
Bij alle allergieën werkt het geven van essentiële vetzuren heel gunstig als aanvulling.
Dit is een huidaandoening die je nogal eens op de huid, de lip en in de mondholte ziet (zie foto boven). De oorzaak is onbekend, maar kan ook het gevolg zijn van een allergie.
Soms zie je kleine gele of roze verdikkingen in de overgang van huid naar slijmvlies (lippen), dan weer kleine zweertjes, en een andere keer grote eczeemplekken op bijvoorbeeld de buik of de dij.
Ook deze aandoening wordt vaak behandeld met cortico-steroïden. En natuurlijk is het van belang de oorzaak, als die tenminste kan worden gevonden, weg te nemen.
3. Schimmelinfecties
Een heel veel voorkomende aandoening, vaak bij de jonge kat, nogal eens Perzen en vaak komt de kat uit het asiel. Men zegt wel eens dat een huidziekte bij een langhaarkat schimmel is totdat het tegendeel is bewezen…
Schimmelinfecties (andere naam: ringworm) zijn zeer besmettelijk voor de mens, hond, cavia en andere dieren. Het is een zoönose: dat zijn infectieziekten van dieren die besmettelijk zijn voor de mens. Dat zie je op onderstaande foto van de baby. Uit onderzoek blijkt dat het aantal katten dat drager is van schimmels schommelt rond de 20%. Dat betekent dus één op de vijf katten!
Oorzaak
Meestal is de ziekteverwekker Microsporum canis. Vrijwel altijd is een andere kat de infectiebron, maar ook borstels, halsbandjes of scheerapparaten kunnen het overbrengen. Een groot aantal katten blijkt drager te zijn van de aandoening. Deze katten hebben zelf geen vacht- of huidproblemen, maar kunnen wel de infectie overdragen op andere katten, andere diersoorten en de mens. Deze “symptoomloze dragers” zijn vrijwel altijd verantwoordelijk voor problemen in bijvoorbeeld asiels of kattenshows.
Diagnose
Met een Woodse lamp (een ultraviolet lamp) kun je aanwijzingen verkrijgen over een schimmelaandoening, maar een negatief resultaat wil lang niet altijd zeggen dat er geen sprake is van een schimmelziekte. Ook m.b.v. microscopisch onderzoek van de haren uit de rand van de schimmelplek kun je soms de diagnose stellen. Maar het beste is een schimmelkweek te laten doen. Dat duurt enkele dagen, maar dan weet je ook zeker of de kat schimmel heeft.
Behandeling van schimmelinfecties
Scheren, wassen met schimmeldodende middelen en, in ernstige gevallen, een behandeling met tabletten. Deze laatste moeten afgeraden worden bij drachtige katten i.v.m. afwijkingen aan de ongeboren kittens. Vergeet niet de andere katten in huis ook te behandelen! Houdt de kat apart, zodat hij dus niet de kans krijgt u of andere katten te besmetten. De omgeving moet ook niet worden vergeten i.v.m. herinfectie. Textiel kun je heet wassen, hekwerk kan heel goed met bleekwater worden gereinigd (test eerst even of het materiaal er tegen bestand is). Kammetjes en borstels kunnen beter worden weggegooid.
4. Andere huidaandoeningen
Heel zelden komen nog andere huidziekten bij de kat voor, zoals auto-immuunziekten. Deze worden hier verder niet besproken.